Nijerya Dijital Para Projesi : E-Naira
Bahamalar’ın Sand Dollar projesinden sonra genele yaygın ikinci perakende CBDC projesi olan Nijerya’nın E-Naira projesi ekim ayı içerisinde devreye alındı.
Dünyanın nüfus bakımından 7. ülkesi konumundaki Nijerya 206 milyon nüfusuyla afrikanın en kalabalık ülkesi.
E-Naira, cep telefonlarına indirilen bir uygulama aracılığı ile sisteme dahil olan bankalar üzerinden kullanılabiliyor. Uygulama içerisinden çalışılacak olan banka seçimi ve BVN (Bank Verification Number) ile ek bazı KYC bilgileri girilerek kayıt yapılması gerekiyor.
Proje hedefleri dizayn dokümanında şu şekilde ifade edilmiş :
- Merkez Bankası parasının varlığının ve kullanılabilirliğinin iyileştirilmesi
- Esnek bir ödeme sistemi ekosistemini desteklemek
- Finansal kapsayıcılığı teşvik etmek
- Nakit paranın yönetimine ilişkin maliyetin azaltılması
- Devlet yardımlarının direkt olarak vatandaşa yapılabilmesini sağlamak
- Vergi tahsilatını arttırmak
- Uluslararası ödemeleri kolaylaştırmak
4 farklı müşteri kategorisi var. En yüksek limitli müşteri için günlük max işlem limiti 1.00.000 Naira, yani yaklaşık 27.000 TL civarında. Cüzdanın alabileceği max kümülatif bakiye ise 5.000.000 Naira.
Faiz getirisi bulunmayan (nakit paranın muadili olması sebebiyle) e-naira ile sisteme dahil olan işyerlerinde ödeme yapılabiliyor ve kişiden kişiye para transferi gerçekleştirilebiliyor. 1 E-Naira yine 1 fiziki Nairaya eşit.
E-naira, BIS tarafından endirekt model olarak adlandırılan, merkez bankasının parayı yetkili kurumlara dağıttığı, yetkili kurumların da (banka ve diğer finansal kuruluşlar) son kullanıcıya ulaştırdığı model üzerine kurgulanmış durumda.
Proje, Hyperledger Fabric varyantı bir blokzincir platformu üzerine kurulmuş. Finansal katılımın desteklenmesi adına hesap tabanlı CBDC tasarımı tercih edilmiş. Tasarım ilerleyen dönemlerde uluslararası para transferlerine de olanak tanıyacak şekilde yapılmış ve bu sayede ekonomide yaşanan dolarizasyonun önüne geçilmesi hedefleniyor.
Kaynaklar :
https://content.govdelivery.com/accounts/USIMF/bulletins/2fc7b41
